Aminokwasy rozgałęzione to grupa 22 głównych związków chemicznych, które tworzą cząsteczki białek naszego organizmu. Jednym z nich jest cysteina – substancja wykazująca niezwykle silne właściwości oczyszczające. O tej i innych właściwościach tego aminokwasu dowiecie się poniżej :)

 

Czym jest cysteina?

Cysteina, a dokładniej rzecz biorąc kwas α-amino-β-tiolopropionowy, jest związkiem chemicznym należącym do grona 22 podstawowych aminokwasów rozgałęzionych. Endogenny charakter cysteiny równocześnie warunkuje fakt, że należy ją wpisać na listę substancji niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Cechą charakterystyczna jest obecność grupy tiulowej, odpowiedzialnej za powstawanie disiarczkowych mostków, które oddziałują na trzeciorzędową strukturę protein. Wraz z homocysteiną i metioniną współtworzy grupę aminokwasów siarkowych. Sama cysteina powstaje na drodze przeniesienia atomu siarki z cząsteczki wspomnianej metioniny na serynę przy użyciu cząsteczki adenozynotrójfosforanu (ATP).

Cysteina i jej właściwości

Cysteina jest zaliczana do grupy aminokwasów reaktywnych, co oznacza, że w silny sposób wpływa na procesy detoksykacyjne i regeneracyjne ludzkiego ustroju. Jedną z podstawowych właściwości kwasu α-amino-β-tiolopropionowego jest niezbędny udział w syntezie glutationu – jednego z najsilniejszych i najskuteczniejszych antyoksydantów. W towarzystwie glicyny i glutaminy warunkuje zawartość podstawowego przeciwutleniacza naszego organizmu. Warto też wspomnieć, że sama cysteina wykazuje silne działanie oczyszczające. Metabolit cysteiny, czyli N-acetylo-L-cysteina, jest wykorzystywany w przypadku zatruć alkoholowych, metalami ciężkimi (kadm, rtęć czy ołów) i lekami oraz skutecznie wspomaga odnowę wątroby. Oprócz tego cysteina uczestniczy w szeregach reakcji prowadzących do powstawania nowych cząsteczek białek i koenzymów. Przykładem może być fakt, że procesy dekarboksylacji i utleniania cysteiny skutkują wyprodukowaniem cząsteczek tauryny – związku zwiększającego energię oraz przyczyniającego się do sprawniejszego transportu kreatyny. Oprócz tego ten aminokwas odpowiada za wytwarzanie kwasu chondroitynosiarkowego. Jest to substancja wchodząca w skład tkanki łącznej właściwej oraz tkanki chrzęstnej. Wobec tego można więc uznać, że cysteina wpływa na kondycję naszej skóry, włosów i paznokci. Antyoksydacyjny charakter cysteiny warunkuje też jej prozdrowotne właściwości dla układu krążenia. Preparaty zawierające cysteinę są bardzo często polecane przy protekcji oraz wzmożeniu funkcjonalności serca, a także całego systemu naczyń krwionośnych. Silne oddziaływanie na błony tętnic i żył jest chętnie wykorzystywane w terapii miażdżycy naczyń. Ponadto wielokrotnie poleca się stosowanie środków bazujących na cysteinie osobom zmagających się z chorobami nowotworowymi, reumatoidalnym zapaleniem stawów czy problemami oddechowymi jak gruźlica bądź zapalenie oskrzeli.

Objawy niedoboru

Cysteina w głównej mierze występuje w strukturach białkowych znajdujących się w podstawowych wytworach naszego nabłonka – wspomnianej już skórze, włosach i paznokciach. Niedobór cysteiny, będącej jednym z substratów do syntezy kwasu chondroitynosiarkowego, będzie objawiał się przede wszystkim zaburzeniem wytrzymałości tych struktur. Efektem tego mogą być łatwo łamliwe i rozdwojone włosy, szybsza degradacja i większa łamliwość płytki paznokciowej, a także zaburzenia rogowacenia skóry.

Przyjmuje się, że dobowa suplementacja cysteiną winna zawierać się w przedziale od 50 do 500 mg substancji. Najczęściej zaleca się ją przyjmować wraz z witaminą C, które należy spożywać w stosunku 1:3. Mowa tu dokładnie o porcji 50 mg cysteiny i 150 mg kwasu askorbinowego. Szczególną uwagę przy kuracjach cysteiną winni zachować diabetycy, gdyż preparat może hamować działanie insuliny – leczenie powinno być konsultowane z lekarzem.

Występowanie

Cysteina jest aminokwasem, ale próżno jej szukać na rynku suplementów diety w formie samodzielnego preparatu. Związek ten najczęściej jest spotykany w różnych matriksach aminokwasowych jak produkty typu BCAA, EAA czy SAA. W większości przypadków mowa tu o suplementach ukierunkowanych na nasilenie procesów regeneracyjnych i oczyszczających, a także przyczyniających się do intensyfikacji przemian anabolicznych. Równie często występuje jako składnik kosmetyków do skóry i włosów, które zawierają odpowiednio 1 i 4% tego aminokwasu.

Mówiąc o naturalnych źródłach cysteiny, należy przede wszystkim zwrócić uwagę na produkty wysokobiałkowe. Mięso wołowe i drobiowe oraz rośliny posiadające dużą zawartość protein (jak fasola, soczewica, soja, spirulina) będą zawierały największe zawartości aminokwasu. Również dużą ilość cysteiny odnotowano w strukturze białek mleka, czyli kazeinie.